ubuntu-l10n-ug team mailing list archive

[Eagle Burkut <eagle.burkut@xxxxxxxxx>]

2010/5/12 Abdusalam Abdurahman <abdusalam.abdurahman@xxxxxxxxx>

>
> PS.
>
> Burkut we Muhemmed Abdulla ependilerni bu manizirige bashlap kirgili
> bolarmu?
>

Men xet sanduqumgha kelgen hemme xetlerni koz yugurtup bolsimu oqup
keliwatimen. Yeqinda aldirash bolghachqa, bezi ishlargha tepsili qarap
bolalmidim. Mushu hepte axiridin bashlap, qolum sel boshaydu. Shu waqitta bu
ishqa tepsili qaray.

Bir ishtin xewerlendurup qoysam, Yeqinda Urumchide,
Uyghurche-Qazaqche-Qirghizche kunupka taxtisini olchemleshturush heqqide
xele chong yighin echilghanmish. Professor Hoshur Islam, Tetqiqatchi Yasin
Imin ependimler we bashqa her sahe,  shirketlerdin bolup wekillermu barmish.

Yighinda, Qazaq, Qirghiz qerindashlardin kop pikir chushup, hazirqi "H" ni
bassa "A" chiqidighan kirguzguchni putunley emeldin qaldurup, "H" ni bassa
"H" chiqidighan kirguzguchni meydan'gha chiqirish heqqide kuchluk telepler
bolup, bu pikirlerni Hoshur Islam, Yasin Iminlermu aghduriwetelmey, yighin
netijisiz axirlishiptu.

Hoshur Islam, Yasin Iminler digenmish, "H" ni basqanda, "A" chiqsa, tez xet
basqili bolidu dep. Qazaq-Qirghizlar digenmish, bizning meqsidimiz tez xet
basquchi bolush emes, belki kompyuterdin paydilinish dep.

Shuning bilen yighin netijisiz axirliship, netijisiz tarqiliptu, keyin yene
dawamlashturush heqqide hichqandaq gep bolunmighanmish.

Gheyret ependim dedi, UyghurEdit tiki orunlashturush UHKC din kelgen dep.
UHKC nedin kelgen digen gepke, otmushtiki, telegiraf idarisidiki Uyghurche
telegiraf mashinisidin kelgenmish ... (Bu gepning axiri, Amerikida poyiz
relisining kengligi qaysi olchemge asasen yasalghan digen su'algha ademler
minidighan at ning saghrisining kengligi olchem bolghanmish... Bu gep burun
Bilikte deyilgen, mening Uyghurche kirguzguchke pikrim bar digen temilirimda
bu gepler deyilgen.)

Uyghur yeziqida bar bolghan aran 12 dane tinish belgilirini bilmeydighan
danishmenler dolet olchimige bularning aran 11 ini yollap 1 ni untup qalghan
ehwalni oylashqanda, Men awu danishmenlerning hemme pikirlirini qarghularche
qobul qilish terepdari emes.

Otkende mushu heqte Gheyret ependim bilen pikirleshken iduq. Gheyret
ependimning pikri "izchilliq" ni saqlash iken. Mening bundaq ishlarda
meydanim xata-namuwapiq bolsa,tuzitip, "islah" qilish terepdari.

Elwette, bizning qolimizda tamgha bolmighachqa, biz peqet ozimizdin
bashqilargha wekillik qilalmaymiz. lekin shundaqtimu, toghrisida dawamliq
ching tursaq, qolida tamgha tutqanlar haman bir kuni toghrini qobul qilmay
amali yoq. Mesilen ULY ning meydan'gha kelishi we keyinki til-yeziqning
hojjiti buninggha ispattur.

Yene bir ishni qoshup qoysam, yeqinda wetende elipbedin sawadi chiqqan bir
jiyen qizim bilen dadisi otturisidiki bir dialogni bu yerge yezip qoyay. (Bu
heqiqi bolghan dialog, men telefun arqiliq bilgen.)

- Dada, komputerda Uyghurche xet basqili bolamdu?
- Bolidu.
- Men elipbeni tugitip, sawadliq boldum. Uyghurche xet besip baqaymu?
- Bolidu. Mana kompyuter.
- Uyghurche A ni besip baqay.
(7 yashliq qiz shu gepni digech, kunupkidin A ni basidu. Lekin ekrandiki H
ni korup.)
- Bu kompyuterning sawadi chiqmaptu, A ni bassam H chiqiwatidu.
- Kompyuterda Uyghurche shundaq yasalghan, F ni bassingiz A chiqidu.
- Qandaq sarang kompyuter bu? Qandaq sarang adem yasighan kompyuter bu?
Bundaq sarang kompyuterda men Uyghurche xet basmaymen. Bundaq sarang
kompyutergha yeqinmu kelmeymen.
...

Qolida tamgha tutiwalghan munasiwetlik ashu danishmenler yuqurdiki dialogni
oqup baqsa, ozlirining Uyghurlargha, Uyghur Til-Yeziqigha qanchilik
ziyankeshlik qiliwatqanliqini bileligudek eqli bolsa, hush-kallisini
silkiwetsun. Bolmisa sesiq nami tarix-betide miqlinip qalidu.

Her qetim mushu ishni oylisam, yurigim echishidighan bolghachqa, bu heqte
yene qaynap qaldim. Meningche kunupka ishida, eyni waqitta ULY otturigha
chiqqandek, oz yolimizda tewrenmey algha qarap mangsaq, melum bir mezgil
otkendin keyin, xelq-awam haman toghra nersige egishidu. Kopchilikning mushu
nuqtini yene oylinip beqishini otinimen.